шыл

шыл
шыл
Г.: шӹл
1. мясо

Имне шыл конина;

ушкал шыл говядина;

презе шыл телятина;

сӧсна шыл свинина;

шорык шыл баранина;

кӱчымӧ шыл сырое мясо;

шолтымо шыл варёное мясо;

шордо шыл лосятина;

маска шыл медвежатина;

шыл ужалыше мясник;

шыл тӱйымӧ машина мясорубка.

Коя шыл пундашке ок воло. [/i]Калыкмут.[/i] Жирное мясо на дно не опускается.

Вара шылым, тыгыде моклакалан руэн, подыш оптат. [/i]Ф. Майоров.[/i] Затем мясо, порубив на мелкие кусочки, кладут в котёл.

2. мышцы, мышечная ткань

Шыл кошкымаш мед. некроз мышц.

Сакарын шӱргыжӧ йӧршеш ошемын, шылже пытен. [/i]С. Чавайн.[/i] Лицо Сакара сильно побледнело, щёки (букв. мышцы) впали.

Пуля стрелокын эрдыштыже шылым кушкед луктын да шола кынервуйжым сусыртен. [/i]К. Березин.[/i] Пуля у стрелка вырвала мышцы бедра и ранила левый локоть.

Сравни с:

чогашыл
3. Г.
кожа, кожный покров (наружный покров тела человека)

Пышкыды шӹл мягкая кожа;

шӹлӹм ньӹгӓш натирать кожу.

Ӹдӹрӹн цӹрежӹ, шӹлжӹ аяреш вашт кайшы мӱ гань цевер ылеш. [/i]К. Беляев.[/i] У девушки цвет лица, кожа прекрасны, как прозрачный мёд на солнце.

Сравни с:

коваште
4. в поз. опр. мясной, мяса; связанный с мясом; приготовленный из мяса

Шыл комбинат мясной комбинат;

шыл когыльо мясной пирог;

шыл пуш запах мяса.

Кугече пайремлан Эҥерсола марий-влак шыл кочкышым ямдылат. [/i]М. Шкетан.[/i] На Пасху жители деревни Эҥерсола готовят мясные блюда.

Кожлаевым кужу ӱстел коклаш шындышт, пушланыше шыл шӱрым, макароным конден пуышт. [/i]В. Иванов.[/i] Кожлаева (они) посадили за длинный стол, принесли душистый мясной суп, макароны.

Идиоматические выражения:


Марийско-русский словарь . 2015.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Полезное


Смотреть что такое "шыл" в других словарях:

  • Шыл подкогыльо (Пирожки отварные с мясом) — Кухня: Марийская кухня Тип блюда: Вторые блюда Продукты: Мука пшеничная 70, яйцо 1/6 шт., свинина 50, говядина 50, лук репчатый 15, масло сливочное 10, перец, соль. Рецепт приготовления: В текущей ка …   Энциклопедия кулинарных рецептов

  • шылқырта — (Цем.: Көкп., Ақс.) шылқыта, мол молдан (тамаққа қосылатын май туралы). Қыр елі тамақтың майын ш ы л қ ы рт а жасайды (Сем., Көкп.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • шылғи — сын. Әлі илеуі жетпеген, бабына келмеген (тері, қайыс) …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • шыл — (Жезқ.: Ағад., Ұлы.; Шығ.Қаз., Ү Н.; Маң., Маңғ.) шіл. Ш ы л ұшып бара жатқанда саңғиды, «ш ы л д ы ң боғындай ыдырап» деген сөз содан болу керек (Жезқ., Ұлы.). Қыран қуған ш ы л д а й (К. Әзір.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • шылғау — (Сем., Аяг.; Шығ.Қаз., Ү Н.) шұлғау. Қыста етіктің ішіне қалың ш ы л ғ а у орамаса болмайды (Шығ.Қаз., Ү Н.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • шылғи — (Қост.: Жітіқ., Семиоз.; Көкш., Қ ту; Сем.: Абай, Көкп., Ақс., Шұб.; Павл.) шыли, өте, тым. Бұл шалың қажет десең ш ы лғ и өтірікке де баса береді (Қост., Семиоз.). Ш ы л ғ и асып тасып кетуге де болмайды (Қост., Жітіқ.). Қазақ халқы тараған… …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • шыл — зат. бот. сөйл. Шылым. Артындағы заты (аттың) су жағасында өсіп тұрған жуан үйеңке талдарға маталып, өзі көл шетіндегі қалың ш ы л ғ а шатасып, не әрі, не бері жүре алмай қалған (І.Есенберлин, Алмас қылыш, 90) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • шылғи мес — Қ орда., Қарм.) ысталмаған мес, ыс қаппаған мес. Ш ы л ғ и м е с к е қымыз құйма, қымыз айнып кетеді Қ орда., Қарм.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • ақшыл — қызыл. Қылаңдау қызыл түс (Л. Будагов, Салыст. сөзд., 2, 55) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • аңшыл — (Сем: Абай, Шұб.; Тау., Қош.) аңшы кісі. Бұл маңда а ң ш ы л кісілер көп ақ (Сем., Абай) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • бұлғақшыл — зат. Бұлғақты жа қ т ау ш ы , б ү л і к ш і л . – Абд ол л а Ноғайлының б ұ л ғ а қ ш ы л би, мырзаларымен жең ұшынан жалғасып, құпия келісім жасаған сияқты (М. Мағауин, Аласапыран, 2, 9) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»